Biblioteka Publiczna w Paczkowie została utworzona 1 czerwca 1948 roku na mocy decyzji ówczesnego Zarządu Miejskiego. Była to pierwsza instytucja kulturalno-oświatowa jaka powstała po II wojnie w naszym mieście.

Początkowo Biblioteka mieściła się w malutkim pokoiku w magistracie. Wyposażona była w jedną szafę i zaledwie 294 woluminy. Obowiązki bibliotekarza pełniła pracownica Zarządu Pani Jadwiga Metner. Pomimo faktu, że wypożyczanie książek było odpłatne (w formie abonamentu miesięcznego) zainteresowanie książką i biblioteką rosło z miesiąca na miesiąc. Odczuwalny brak książki w latach wojny, brak polskiej książki na Ziemiach Odzyskanych, a równocześnie ogromna potrzeba kształcenia się i zdobywania zawodu sprzyjały czytelnictwu.

Pierwsze lata pracy Biblioteki to ogromny trud związany z gromadzeniem i kompletowaniem księgozbioru. Trzeba pamiętać, że dopiero powstawał rynek wydawniczy w Polsce. Także praca z czytelnikiem i organizowanie życia kulturalnego napotykało na różne bariery. Taką barierą był m.in. analfabetyzm znacznej części mieszkańców. Paczków był zbiorowiskiem ludności napływowej, której trzon stanowili osadnicy z Kresów Wschodnich. Osiedlała się tu także ludność z najuboższych terenów Polski centralnej i południowej oraz osoby powracające z robót przymusowych i obozów pracy w Niemczech. Była to społeczność różnorodna kulturowo, często niemająca wcześniej kontaktów z książką.  Ponadto społeczność ta doświadczona była wojną, poniewierką po całej Europie, ubóstwem. Praca Biblioteki była więc rzeczywistą pracą od podstaw, od „zespołów dobrego czytania”, po coraz bardziej rozwijane formy pracy oświatowej i kulturalnej.

Z biegiem lat czytelnik się zmieniał, jego zainteresowania i potrzeby czytelnicze. Zmieniały się też formy pracy Biblioteki, zakres oferowanych usług bibliotecznych, powiększał się księgozbiór. Zmieniali się też bibliotekarze. W 1954 roku pracę w Bibliotece podjęła Pani Teresa Sokołowska, - bibliotekarz z wykształcenia i zamiłowania. Dzięki niej Biblioteka stała się prawdziwym centrum kultury w Paczkowie. Przy Bibliotece powstawały kluby i koła zainteresowań, odbywały się imprezy rozrywkowe, konkursy poetyckie, taneczne, muzyczne, wieczory literackie, wystawy, pogadanki i prelekcje. Przy Bibliotece działał teatrzyk poezji „Zielona gęś”, klub taneczny „Pantofelek”, zespół estradowy „Koliber”, teatrzyk kukiełkowy, a nawet lokalna rozgłośnia radiowa. Bibliotekę licznie odwiedzali poeci, pisarze i dziennikarze, m.in. Władysław Broniewski, Michał Rusinek, Stanisław Strumph-Wojtkiewicz i wielu, Barbara Wachowicz i wielu innych.

W swojej historii Biblioteka borykała się z trudnościami lokalowymi i trzykrotnie zmieniała swoją siedzibę. Dopiero w 1960 r. placówka została przeniesiona do wyremontowanego i specjalnie do potrzeb Biblioteki zaadoptowanego budynku przy ul. Słowackiego, gdzie mieści się do dziś. Na tamte czasy był to niezwykle nowoczesny obiekt, a wystrój i urządzenie wnętrz zaprojektował znany plastyk Franciszek Pikuła.

Od 1975 roku, po podziale administracyjnym kraju, Biblioteka Miejska, została przekształcona w Miejską i Gminną Bibliotekę Publiczną, a terenem jej działania stało się miasto i gmina Paczków. Do Biblioteki przyłączono, jako filie, 3 biblioteki wiejskie: w Trzeboszowicach, Dziewiętlicach i Kamienicy.

Lata siedemdziesiąte dla Biblioteki były jednak okresem szczególnie trudnym. Połączenie organizacyjne ze stosunkowo młodą instytucją -  Ośrodkiem Kultury, skutkowało znacznym pogorszeniem się sytuacji finansowej, dysonansem organizacyjnym, a w końcu rezygnacją Pani Sokołowskiej z kierowania Biblioteką i kolejnymi zmianami kadrowymi.

Ponownie niezależność organizacyjną Biblioteka uzyskała w 1982 roku.

Od 1985 roku działa przy Bibliotece wypożyczalnia zbiorów audiowizualnych. Początkowo zbiory te stanowiły płyty gramofonowe i nagrania na taśmach magnetofonowych, potem filmy na kasetach VHS i DVD, a obecnie Biblioteka powiększa zbiory o audiobooki i multimedia.

W 1990 roku Biblioteka podpisała umowę o współpracy i wymianie doświadczeń z Biblioteką Miejską (obecnie Mediateką) w Uzes we Francji, a w 2004 r. umowę o współpracy z Mestską Knihovną (Biblioteką Miejską) w Javorniku (Czechy). Ta współpraca funkcjonuje do dziś i przynosi wymierne efekty w postaci najciekawszych zbiorów obcojęzycznych, promocji kultury narodowej, interesujących wystaw, a nawet wspólnie przygotowywanych imprez.

Biblioteka wielokrotnie była wyróżniana i nagradzana za wkład w rozwój kultury i oświaty naszego regionu. Do szczególnych wyróżnień należy tytuł Biblioteki Wzorcowej na Opolszczyźnie, który został jej nadany w 1990 roku.

W 1998 roku, w 50 rocznicę utworzenia Biblioteki, nadano jej imię Jana Brzechwy. Uroczystość  wsparta była przez córkę poety, która to nie mogąc osobiście przybyć do Paczkowa, wyznaczyła na matkę chrzestną Biblioteki Wandę Chotomską – przyjaciółkę poety.

Paczkowską Bibliotekę zawsze chętnie odwiedzali poeci, twórcy literatury pięknej i inne ciekawe postacie ze świata kultury. Gościli tu: Ewa Nowacka, Elżbieta Dzikowska, Leszek Mazan, Wanda Chotomska (kilkakrotnie), Krystyna Nepomucka, Joanna Kulmowa, Marta Fox, Krzysztof Petek, Wioletta Piasecka, Małgorzata Budzyńska, ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski i inni.

Internet w bibliotekach publicznych to ważne źródło informacji wzbogacające zasoby wiedzy zgromadzonej w książkach i nowoczesne narzędzie wyszukiwawcze. Od 2004 roku czytelnicy Biblioteki w Paczkowie mogą korzystać z dostępu do Internetu z kilku komputerów uzyskanych z programu Ikonk@. W 2008 roku z dostępu do Internetu korzystają też czytelnicy filii bibliotecznej w Kamienicy. Na filiach w Dziewiętlicach i Trzeboszowicach dostęp do komputerów i Internetu zapewniony został na przełomie maja i czerwca 2010 r.

Obecnie w Bibliotece Publicznej i w jej filiach rejestruje się rocznie ponad 34 tysiące odwiedzin, ponad 2,6 tysiąca czytelników, ponad 70 tysięcy wypożyczeń na zewnątrz i ponad 14 tysięcy  wypożyczeń na miejscu. Biblioteka ma charakter uniwersalny, gromadzi literaturę piękną i popularnonaukową z różnych dziedzin wiedzy. Ze szczególnym pietyzmem kolekcjonuje regionalia. Księgozbiór Biblioteki i jej filii liczy ponad 53 tysiące woluminów i w miarę możliwości finansowych jest sukcesywnie aktualizowany i wzbogacany.

W ramach działalności na rzecz popularyzacji książki i czytelnictwa  w Bibliotece organizowane są:

• Konkursy czytelnicze i plastyczne
• Lekcje biblioteczne
• Spotkania autorskie
• Wieczory poetyckie i literackie,
• Wystawy,
• Przeglądy książkowe,
• Wieczory baśni i bajek dla dzieci
• Występy teatrzyku lalkowego
• Koncerty muzyczne
• Kursy komputerowe

Oraz całą gamę różnych cyklicznych imprez takich jak: Turnieje Wiedzy o Paczkowie, „Noce z Andersenem”, „Ferie w bibliotece”, w których uczestniczy corocznie blisko 4 tysiące osób.